Wyprawy rowerowe

Szlak im. dra Meysnera, Bydgoszcz - Tryszczyn (pieszy, czarny)

Bydgoszcz Myślęcinek – Janowo – Tryszczyn

23.03.2012

dyst.= 17 km

Myślęcinek to zielona enklawa usytuowana zaledwie 5 kilometrów od centrum Bydgoszczy. To największy park miejski w Polsce.

Leśny Park Kultury i Wypoczynku (LPKiW) - Myślęcinek znajduje się na północy centralnej części Bydgoszczy w odległości zaledwie 5 km od centrum miasta. Ma on ogromną wartość zarówno z punktu widzenia przyrodniczego, jak i krajobrazowego. Na szczególną uwagę zasługuje wielkość LPKiW, bowiem obszar, jaki zajmuje liczy sobie aż 830 ha. Aby uzmysłowić sobie z jak wielkim obiektem mamy do czynienia, wystarczy zestawić powierzchnię parku z wszystkimi zabudowaniami Bydgoszczy, co da nam aż 4,7 procenta. Niewiele jest w Polsce – ba, nawet w Europie! – miast, które legitymując się wysokim poziomem infrastruktury, mają jednocześnie – tak jak Bydgoszcz – równie malownicze zielone zaplecze. Zbiorniki wodne stanowią 17,3 ha (2 % powierzchni parku), a największy z nich ma aż 10,3 hektara. Dokładne zestawienie zagospodarowania terenu LPKiW opisuje poniższy wykres:

Zagospodarowanie przestrzeni LPKiW
1 – lasy, 2 – tereny zieleni i zorganizowanych siedlisk roślinnych,
3 – zbiorniki wodne, 4 – elementy infrastruktury

Granice Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku wyznacza:

– ul. Jeździecka (Obwodnica Parkowa) – od północy
– ul. Rekreacyjna – od północnego zachodu
– ul. Gdańska – od wschodu
– linia kolejowa – południowy zachód

Walory i funkcje
Leśny Park to nie tylko kojąca przyroda, ale coraz bogatsza oferta rekreacyjno-sportowa dla wymagającego człowieka początku XXI wieku. Najstarszy, bo funkcjonujący w ramach LPKiW od 1978 roku, jest Ogród Fauny Polskiej , który jako jedyny w kraju ma ekspozycję tylko zwierząt rodzimych. 14-hektarową powierzchnię myślęcińskiego ZOO zamieszkuje ponad 500 okazów 112 gatunków zwierząt kręgowych, a wśród nich 62 podlegające całkowitej ochronie. W 1994 roku w OFP otwarto Mini-ZOO, tworząc w ten sposób najmłodszym okazję bezpośredniego kontaktu z najłagodniejszymi mieszkańcami Ogrodu. Z kolei w roku 1999 ZOO powiększyło swoje tereny o dalsze 2 hektary, gdzie powstał wspaniały wybieg dla jeleniowatych. Oprócz nich na zwiedzających czekają m. in. żubry i brunatne niedźwiedzie, wilki, rysie, żbiki, jenoty, kuny i borsuki. Warte polecenia jest ptasie bogactwo Ogrodu – od pospolitych gawronów i kruków, po chronione orły, tudzież sokoły.

W roku 1982 znacznie wzbogacono ofertę LPKiW oddając do użytku Ogród Botaniczny oraz Ośrodek Rekreacji Konnej. W tym ostatnim, po dziewięciu latach, obok prowadzonej normalnie nauki jazdy konnej, obozów jeździeckich oraz biegów myśliwskich – uruchomiono zajęcia z hipoterapii dla dzieci niepełnosprawnych. Myślęciński Ośrodek Rekreacji Konnej jest też areną dla sportowych zmagań raz to w skokach przez przeszkody, raz to w powożeniu. Ogród Botaniczny zawiera 430 gatunków roślin należących do 71 rodzin! Na specjalną uwagę zwiedzających zasługują rodzajowe ogrody, jak choćby ten kwitnącej wiśni i jabłoni, różaneczników, roślin iglastych oraz kolekcje dereni, tawuł, żywotników i grzybieni wodnych, czy 80-letni las bukowy z charakterystycznym runem i okazami lilii złotogłów oraz orlików.

Powstałe Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej, mające swoją siedzibę na Uroczysku Zacisze, propaguje edukacyjną rolę obcowania z naturą. Centrum jest doskonale wyposażone (pracownia komputerowa, sala audiowizualna, mikroskopowa, laboratorium chemiczne, noclegownia dla 35 osób), co ułatwia prowadzenie w nim działalności dydaktycznej. Ponadto KPCEE patronuje takim cyklicznym imprezom edukacyjno-rekreacyjnym jak „Święto wiosny", „Dzień Ziemi", czy „Z ekologią bez granic".

Dla okolic KPCEE utworzono siedem ścieżek dydaktycznych. Jedna z najbardziej interesujących została zatytułowana „Szuwary". Ma ona na celu zaznajomienie gości Centrum Edukacji Ekologicznej z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi zbiorowisk roślin, spotykanych wzdłuż rzek, naturalnych i sztucznych zbiorników wodnych. Te układy ekologiczne mają duże znaczenie przyrodnicze, gdyż stanowią miejsca schronienia, żerowania i rozrodu wielu gatunków zwierząt. Znaczenie roślinności przybrzeżnej wynika również z faktu, że powstrzymuje ona erozję wodną brzegów. Trasa ścieżki przebiega na odcinku 1,5 km, rozpoczyna się od pomostu, przy nadbrzeżu sąsiadującym z terenami wystawowymi, a kończy się w Centrum Edukacji Ekologicznej przy Zaciszu.

Źródło: park2.republika.pl.

Wyszukiwarka

Trasa

Wyruszam z pętli tramwajowej w Myślęcinku. Dojeżdżam do głównego deptaku, ul. Hipicznej.

Oznakowanie szlaku.

Bar w Myślęcinku.

Koło Różopola skręcam w ścieżkę leśną w lewo.

Po dotarciu do asfaltowej ul. Rekreacyjnej przejeżdżam pod wiaduktem kolejowym..

Oznakowanie szlaku na trasie.

Obok zbocza skręcam w prawo w ukrytą, stromą ścieżkę.

Jestem na górze. Mijam z prawej strony teren wojskowy. Docieram do dzielnicy Piaski.

Przy skrzyżowaniu ulicy Gościeradzkiej ze Zbrachlińską trafiam na prawdziwy, współczesny dworek.

Zjeżdżam ostro w dół ulicą Gościeradzką. Przede mną rozpościera się panorama dzielnicy Piaski leżącej nad Brdą.

Dalej skręcam w prawo i kierują się utwardzoną ulicą Piaski w stronę Smukały Dolnej.

W Smukale Dolnej trafiam na cmentarz obozu przejściowego. Tutaj widoczny jest pomnik przed cmentarzem.

Cmentarz obozu przejściowego w Smukale Dolnej.

Obóz przejściowy dla wysiedlonych został utworzony we wsi Smukała pod Bydgoszczą (obecnie północno-zachodnia dzielnica miasta) 1 września 1941. Został zlikwidowany 20 lutego 1943. Początkowo podlegał Centrali Przesiedleńczej w Gdańsku, a następnie został przejęty przez gestapo. Między październikiem 1941 a styczniem 1942 był podporządkowany komendantowi obozu Stutthof. Od września 1942 był filią obozu w Potulicach. Mieścił się na terenie byłej fabryki „Karbid Wielkopolski". Przeciętnie w obozie przebywało trzy tysiące Polaków.

Ogółem przez obóz przeszło ponad cztery tysiące osób. W obozie osadzano całe rodziny wysiedlonych, głównie rolników z dawnych powiatów: świeckiego, grudziądzkiego, brodnickiego, toruńskiego, tucholskiego, kartuskiego oraz bydgoskiego. Więźniów po przybyciu do obozu selekcjonowano: zdolnych do pracy w wieku od 14 do 60 lat wywożono na roboty przymusowe, chorych, starców i kobiety z dziećmi zatrzymywano w obozie. Więźniowie mieszkali w trzech nieogrzewanych magazynach fabrycznych, w murowanej szopie i w oborze razem z bydłem. Spali na betonowej posadzce. Niemowlęta raz w tygodniu otrzymywały filiżankę chudego mleka. Śmiertelność w obozie była wysoka, zwłaszcza zimą 1942 z powodu epidemii tyfusu, jak również z powodu zakazu wysyłania chorych dzieci do szpitala w Bydgoszczy. Ogółem w obozie zmarło 700 osób, w tym ok. 140 dzieci w wieku do dwóch lat. Więźniowie pracowali przy wyrębie lasu i segregacji drewna. W obozie miały miejsce dwie egzekucje za próbę ucieczki. Po likwidacji obozu w lutym 1943 więźniów przekazano do obozu w Potulicach.

Od 1970 na Starym Cmentarzu stoi głaz i tablica pamiątkowa na grobie ok. 60 pochowanych tu ofiar obozu w Smukale. Na terenie byłego obozu od 1990 roku znajduje się tablica pamiątkowa wmurowana we frontową ścianę gmachu Okręgowego Ośrodka Dokształcania Zawodowego, natomiast w kościele Przemienienia Pańskiego na ścianie zewnętrznej w 1994 została wmurowana tablica poświęcona ofiarom obozu.

Dalej przechodzę przez mostek na Brdzie.

Rzeka Brda.

Mostek pieszy na Brdzie.

Rzeka Brda.

Rzeka Brda.

Docieram do asfaltu i skręcam w lewo a następnie na krzyżówce w prawo po górę, w stronę Szpitala Gruźlicznego i Chorób Płuc. Leśnymi duktami docieram do ulicy Biwakowej. W Janowie mijam dziką plażę nad Brdą. Jadę dalej wzdłuż Brdy.

Schodzę ze szlaku ze skarpy by podziwiać Brdę.

Wracam na szlak w Janowie.

Krótki fragment jadę ruchliwą drogą nr 244 i skręcam w ulicę Nad Brdą w Tryszczynie - Doły. Droga prowadzi wzdłuż zbocza.

Ulica Nad Brdą w Tryszczynie - Doły.

Dom przy ulicy Nad Brdą w Tryszczynie - Doły.

Przy murze klasztornym skręcam w lewo, w mocno zniszczoną przez deszcze drogę.

Odwiedzam klasztor sióstr karmelitanek.

Odwiedzam klasztor sióstr karmelitanek. Następnie udaje się na niedaleki cmentarz wojenny ofiar terroru hitlerowskiego.

Cmentarz wojenny ofiar terroru hitlerowskiego w Tryszczynie.

Tablica informacyjna przed wejściem na cmentarz.

Na cmentarzu pochowano w 1945 r. około 693 ciał ofiar egzekucji prowadzonych przez Niemców na przełomie września i października 1939 r. na terenie okolicznych pól. Zdecydowana większość ofiar pochodziła z Bydgoszczy - była to pierwsza masowa egzekucja mieszkańców tego miasta. Ofiary były mordowane prawdopodobnie przez Selbstschutz. Pierwotnie, zwłoki ofiar spoczywały w rowach strzeleckich pozostałych po działaniach wojennych z początku września 1939 r. (na polach znajdowało się 6 mogił zbiorowych). Wśród ofiar świadkowie wymieniają m.in. osoby pochodzenia żydowskiego, młodzież, przedstawicieli bydgoskiej inteligencji, rolników z okolicznych miejscowości, osoby duchowne, żołnierzy Wojska Polskiego itp.

Na przełomie kwietnia i maja 1945 r. przeprowadzono ekshumacje szczątków części ofiar (z 5 mogił), które pochowano na cmentarzu urządzonym przy drodze. W 1948 r. szczątki przeniesiono na Cmentarz Bohaterów w Bydgoszczy. Ekshumacja nie objęła wszystkich szczątków, w związku z czym w 2008 r. obiekt odzyskał status obiektu grobownictwa wojennego. Na terenie Tryszczyna w latach 1940-1942 rozstrzelano także ok. 220 jeńców sowieckich, pochowano także ofiary zamordowane przez Gestapo w Bydgoszczy w 1942 r. Szczątki ofiar ekshumowano z miejsc pierwotnego pochówku w 1947 r. i przeniesiono na Cmentarz Bohaterów w Bydgoszczy.

Budynek leśnictwa w Tryszczynie. Jadę w stronę centrum Tryszczyna nową ścieżką rowerową.

W Tryszczynie.

Kapliczka przydrożna przy skrzyżowaniu na Wtelno w Tryszczynie. Tutaj kończę wycieczkę.

Podsumowania

• Data wycieczki - 23 marca 2012 roku
• Trasa wycieczki: Bydgoszcz Myślęcinek – Janowo – Tryszczyn
• Przejechanych kilometrów - 17 km

ks. Grzegorz Kortas

---

---