Smukała

Bydgoszcz Smukała (szlak spacerowy, niebieski)

Opisane przez ks. Grzegorza Kortasa, 14 marca 2012 roku • 11 km • Wycieczka rowerowa

Bydgoszcz Smukała (szlak spacerowy, niebieski)

Smukała – Janowo – Smukała

14.03.2012

dyst.= 11 km

Mapa wycieczki

Opisane przez ks. Grzegorza Kortasa, 14 marca 2012 roku • 11 km • Wycieczka rowerowa

Pokaż Bydgoszcz Smukała (szlak spacerowy, niebieski) na większej mapie

Relacja z wycieczki

Opisane przez ks. Grzegorza Kortasa, 14 marca 2012 roku • 11 km • Wycieczka rowerowa

Bydgoszcz Smukała (szlak spacerowy, niebieski)

Smukała – Janowo – Smukała

14.03.2012

dyst.= 11 km

Osiedle Smukała położone jest w północno-zachodniej części Bydgoszczy, nad rzeką Brdą, precyzyjnie w Dolinie Brdy, a dokładniej obejmuje jej części zwane jako Dolina Sandrowa Brdy – Dolina Smukalska.

Dolina Sandrowa Brdy
Całość obszaru jest pochodzenia polodowcowego, z typowymi dla tego rodzaju genezy osadami. Dużą powierzchnię w omawianych jednostkach zajmują lasy, głównie sosnowe, a tylko lokalnie można spotkać nasadzenia dębowe. W obniżeniach występują na nie-wielkiej powierzchni olsy. Pod względem siedliskowym – na znacznej powierzchni siedlisko boru mieszanego oraz uboższych postaci grądu.

Sandrowa Dolina Brdy ma duże znaczenie dla ochrony wód Brdy, które stanowią źródło wody pitnej dla mieszkańców Bydgoszczy. Większość terenów leśnych objęta jest ochroną. Kompleksy leśne mają również istotne znaczenie dla stanu powietrza w północnych i zachodnich dzielnicach miasta.

Dolina Smukalska
Mikroregion ten rozciąga się wzdłuż doliny Brdy od Zbiornika Tryszczyńskiego, których podstawową funkcją jest funkcja energetyczna. W wyniku spiętrzenia wód zostały zalane na odcinku 6 – 8 km niskie holoceńskie poziomy terasowe Brdy. Wyższe terasy zajmują lasy – w części lewobrzeżnej dominują siedliska boru świeżego, a w części lewobrzeżnej oprócz przeważającego boru mieszanego występują na znacznej powierzchni siedliska grądowe. Istotną funkcją mikroregionu jest rekreacja, głównie przez lokalizacje kompleksów letniskowych i campingu w Janowie.

Wśród zabudowy mieszkalnej (typu jednorodzinnego) w południowej części osiedli coraz większy udział i znaczenie mają domy letniskowe. W rejonie Smukały Dolnej, na madach (głównie lekkich) oraz glebach organicznych (torfowo-mułowych), zanikając powoli, jest prowadzona gospodarka rolna. Budowa sztucznych zbiorników, poza całkowitą zmianą stosunków hydrograficznych na niższych poziomach terasowych, powoduje rozwój procesów erozyjnych w strefie przybrzeżnej. Oprócz erozji bocznej procesy te stymulowane są wahaniami poziomu wody w zbiornikach do 1,5 m. Niektóre fragmenty teras zostały podtopione, co powoduje zabagnienie i rozwój zbiorowisk olszowych.

Trasa

Startuję z ulicy Smukalskiej. Dalej Rajską i przez most na Brdzie.

Most pieszy na Brdzie w Smukale.

Brda widziana z mostu.

Nowy wał przeciwpowodziowy na Brdzie.

Rzeka Brda.

Biwakową dojeżdżam do sanatorium.

Sanatorium Przeciwgruźlicze w Smukale powstało z inicjatywy Stowarzyszenia do Walki z Gruźlicą jako Chorobą Społeczną Prowincji Poznańskiej. Rozpoczęło ono działalność 20.10.1904 r., zaś oficjalne otwarcie zakładu leczącego chore na gruźlicę kobiety (80 miejsc) nastąpiło dnia 6.06.1905 r.

Budynki sanatoryjne zaprojektował Carl Meyer, który też osobiście nadzorował wszystkie prace budowlane. Sanatorium zlokalizowano w 80-letnim lesie sosnowym, który chronił budynki przed silnym wiatrem – bliskość malowniczej Brdy pozwalała na długie spacery. Do Sanatorium dojeżdżało się kolejką wąskotorową z oddalonej o 7 km Bydgoszczy.

Sanatorium w Smukale.

Dalej kieruję się do Janowa.

Z prawej strony mijam opuszczoną restaurację w Smukale.

Faktycznie jest to budynek dawnej stacji kolejki. To co pozostało do dnia dzisiejszego, to właśnie budynek stacyjny. Po zburzeniu w 1939 r. mostu przez Brdę przy karbidowni, połączenie wschód-zachód przestało istnieć. Smukała Górna przestała być punktem węzłowym sieci kolejowej i stała się przystankiem przelotowym, jak wiele innych na trasie do Koronowa.

Nadzór, a co za tym idzie, budynek stacji przestał być potrzebny, więc został zaanektowany przez restauratora, który zyskał dzięki temu możliwość prosperowania, chociaż częściowo, w sezonie zimowym.