Wyprawy rowerowe

Wokół Jeziora Drużno (niebieski szlak rowerowy )

Raczki Elbląskie – Tropy Elbląskie – Węgle –Jurandowo – Żółwiniec – Krzewsk - Dzierzgonka – Nowe Dolno – Stankowo – Klepa – Dłużyna – Węzina – Komorowo Żuławskie

8.06.2011

dyst.=80 km

Jezioro Drużno to pozostałość po zatoce Zalewu Wiślanego, który w 1300 roku dochodził aż tutaj. W tamtych czasach woda owej zatoki zajmowała obszar około ośmiokrotnie większy, niż obecnie ma jezioro. Druźno zaczęło się kształtować od połowy XIV wieku, kiedy to materiał niesiony-wleczony przez Nogat zaczął odcinać zatokę dając początek jezioru. Ów materiał wleczony przez rzeki - namuł rzeczny - zwany żułem. Od niego właśnie wzięły swoją nazwę Żuławy.

Jezioro jest bardzo płytkie, a jego średnia głębokość wynosi około 1 metra. Są jednak liczne obszary, gdzie głębokość to zaledwie 0,1 - 03 metra. Dlatego różne źródła podają odmiennie obszar zajmowany przez jezioro (od 12 do 30 kilometrów kwadratowych). Faktyczny obszar zajmowany przez jezioro jest także uzależniony od często zmiennego poziomu wody, zależnego od poziomu wody w Zalewie Wiślanym. Przy wiatrach dolądowych, kiedy masy wody z Zalewu są wpychane rzeką Elbląg wgłąb lądu, zmienia się nawet kierunek prądu tej rzeki a poziom wód jeziora znacznie się podnosi. Jezioro jest bardzo długie (ok. 10 km), ale wąskie (średnio ok. 2,2, km). Do jeziora uchodzi wiele rzek, i słynny Kanał Elbląski, wypływa zaś z niego jedna rzeka - Elbląg - płynąca przez miasto Elbląg do Zalewu Wiślanego.

Jezioro jest unikatowym, zarastającym zbiornikiem wodnym. Toczy się tu nieustanna „walka" lądu i wody. Duże obszary lądu wokół jeziora to tereny podmokłe, zalewane podczas wysokich stanów wody w jeziorze. Jedynie wczesną wiosną możemy dostrzec rozległe połacie wody wolne od zieleni. Owo zarastanie powoduje, że przez większą część roku jezioro wygląda jak jeden wielki, zielony dywan. Rosną tu grzybieńczyk, grzybienie białe, salwinia pływająca, strzalka wodna, rdestnica pływająca. Charakterystycznym elementem są tak zwane „pływające wyspy" - kępy zbitej roślinności. Brzegi - trzęsawiska i szuwary - zarastają gęsto trzciny i pałka wodna. Lasy lęgowe porastają brzegi. To niezwykle dogodny obszar do bytowania zwierząt. Nic więc dziwnego, że to prawdziwe królestwo ptaków (ponad 200 gatunków!) i ssaków (około 40 gatunków!).

W 1966 roku na jeziorze i terenach przyległych został ustanowiony rezerwat przyrody. Z obszaru rezerwatu jest wyłączony szlak wodny Elbląg-Kanał Elbląski. Dawniej przez jezioro prowadziły również szlaki wodne na rzekę Dzierzgoń i Balewkę a na jeziorze w miejscu rozgałęzienia szlaków stał charakterystyczny „drogowskaz". W latach sześćdziesiątych do miejscowości Brudzędy pływały nawet statki białej floty. Zanik żeglugi spowodował likwidację oznakowania a w konsekwencji statusu oficjalnej drogi wodnej przez jezioro Drużno na rzekę Dzierzgoń (pozostał jedynie tor wodny Elbląg-Kanał Elbląski).

Dzięki drodze wodnej biegnącej przez sam środek rezerwatu, mamy wyjątkową możliwość podglądania przyrody z pokładu statku białej floty, motorówki, kajaka, łodzi wiosłowej czy żaglówki. Na Druznie warto urządzić sobie krótki postój, choćby w bazie rybackiej Węgle, by podziwiać obfitą florę i faunę tego akwenu. Można tam wypożyczyć łódź wiosłową (a kajak w samym Elblągu). Rzeki wokół, szczególnie od zachodniej i południowo-zachodniej strony, to przepiękne krajobrazowo szlaki, na przykład Tina, Dzierzgoń, Balewka. Są odpowiednio głębokie dla śródlądowych jachtów, problemy możemy mieć natomiast z niskimi mostami.

W ich okolicach znajduje się wiele zabytków i ciekawych miejsc. Płynąc Tiną (Tejną) możemy znaleźć się w okolicy największej depresji w Polsce (Raczki Elbląski), napotkamy też piękny most zwodzony na Żuławach, w miejscowości Jezioro, z kolei w Różanach ostatnią parową stację pomp na Żuławach. Wpływając na Dzierzgoń i Balewkę zobaczymy ślady działalności bobrów a po około 3-kilometrowym spacerze dotrzemy do Świętego Gaju, prawdopodobnego miejsca śmierci Świętego Wojciecha. Również tutaj ciekawe zabytki sztuki hydrotechnicznej.

U ujścia rzeki Dzierzgoń do jeziora Drużno warto wspiąć się na wieżę obserwacyjną (w pobliżu miejscowości Żółwiniec), skąd rozciągają się wspaniałe widoki na jezioro. Przy okazji warto zaznaczyć, iż formalnie, aby wpłynąć na szlak rzeki Dzierzgoń należy przepłynąć przez odcinek Drużna będący rezerwatem. Być może zostanie tam wytyczony ponownie szlak żeglowny. Warto rozważyć wypożyczenie w Elblągu kajaka i dwu-trzydniową eksplorację tych szlaków.

Szlak został oznakowany pod koniec 2010 roku przez Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski. Wyznaczył go Krzysztof Mieczkowski. Szlak ma 50 km długości. Z dojazdem z Elbląga do Raczek Elbląskich i z Janowa Pomorskiego do Elbląga wychodzi 80 km.

Źródło: petla-zulawska.pl

Wyszukiwarka

Trasa wycieczki

Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu. Muzeum mieści się na terenie Podzamcza dawnego Zamku Krzyżackiego, w dwóch budynkach: dawnej Słodowni, popularnie zwanej Podzamczem oraz w Gimnazjum. Muzeum zajmuje się zbieraniem materiałów dotyczących historii miasta Elbląga i okolic. Tutaj właśnie zaczynam wycieczkę.

Jadę Aleją Tysiąclecia i przez most na rzece Elbląg.

Skręcając z ulicy Warszawskiej docieram do Raczek Elbląskich.

Obok stacji pomp Nr 26 w Raczkach Elbląskich szlak ma swój początek. Ten odcinek szlaku ma wspólny przebieg z Międzynarodową Trasą Rowerową R-1.

W Raczkach Elbąskich przy najniższym punkcie w Polsce - 1.8 m. Do miejsca tego prowadzi tablica informacyjna.

Przejeżdżam przez most na rzece Tina.

Droga prowadzi wzdłuż wału po płytach betonowych. Taka droga ciągnie się przez kilka kilometrów.

Tablica informacyjna o rezerwacie.

Wszedłem na wał przeciwpowodziowy by zerknąć na jezioro Drużno.

Jezioro Drużno.

Zagroda holenderska w Węgle - Żukowo.

Jezioro Drużno w Węgle - Żukowo.

We wsi Węgle - Żukowo.

Cmentarz mennonicki w Żurawcu.

Cmentarz mennonicki w Żurawcu.

W Żurawcu.

Krzyż w Żurawcu.

Zabudowania w Żurawcu.

Chociaż szlak omija wieżę widokową koło Żółwińca to warto tam skręcić, bo tutaj jest najlepszy widok na jezioro Drużno. Trzeba jednak zboczyć kilka kilometrów.

Wieża widokowa koło Żółwińca zwana także „amboną ornitologów" nad jeziorem Drużno.

Widok z wieży widokowej na jezioro Drużno.

Jezioro Drużno.

Jezioro Drużno.

Jezioro Drużno.

Jezioro Drużno.

Droga prowadzi wałem wzdłuż rzeki Brzeźnica.

Rzeka Dzierzgoń w Nowym Dolnie. Wieś założona w 1631 r. przez osadników holenderskich.

Dom podcieniowy z XVIII w. w Nowym Dolnie.

Most obrotowy na rzece Dzierzgoń w Nowym Dolnie.

Rzeka Dzierzgoń.

Dom na wyspie w Dzierzgonce.

Jezioro Drużno.

Droga aleją wierzbową po płytach jumbo.

Rzeka Brzeźnica w Stankowie.

Makowe pole w Stankowie.

Topolno Małe - stacja pomp.

W Topolnie Małym.

Droga wzdłuż Kanału Elbląskiego i pól żuławskich. Ziemia jest tutaj bardzo żyzna.

Kanał Elbląski.

Statek Kormoran na Kanale Elbląskim.

Jezioro Drużno obok punktu obserwacyjnego w Dłużynie.

Miejsce osady Truso w Janowie Pomorskim. Osada z IX w. odkryta w 1982 roku. Zajmowała obszar 10 ha nad brzegiem jeziorem Drużno.

Kończę wycieczkę tam gdzie ją zacząłem czyli w Elblągu.

Podsumowania

• Data wycieczki: 8 czerwca 2011 roku
• Raczki Elbląskie – Tropy Elbląskie – Węgle –Jurandowo – Żółwiniec – Krzewsk - Dzierzgonka – Nowe Dolno – Stankowo – Klepa – Dłużyna – Węzina – Komorowo Żuławskie
• Przejechanych kilometrów - 80 km
  

ks. Grzegorz Kortas

---

---