![](drukuj.png)
Szlak Brdy Bydgoszcz - Konarzyny (szlak pieszy, niebieski) cz.II
Bydgoszcz - Koronowo - Rytel - Męcikał - Swornegacie - Konarzyny
30.04 - 18.05.2011 (z przerwami)
dyst.= 162 km
![Szlak Brdy](DSC_0017.jpg)
ks. Grzegorza Kortasa
Rzeka Brda jest królową kujawsko – pomorskich rzek, słynącą z urody i temperamentu. Zgodnie dzielona jest między województwo pomorskie (128 km), gdzie ma swe źródło i kujawsko – pomorskie (111 km), gdzie minąwszy Bydgoszcz trafia w objęcia Wisły.
Źródło Brdy biją na Pojezierzu Bytowskim – 238 km od ujścia do Wisły. Pierwsze 5 km płynie niewielką strugą, która nie nadaje się do kajakowania. W swym górnym biegu rzeka płynie przez lasy, mija osadę Nowa Brda, by wreszcie rozpłynąć się w szerokich wodach Jeziora Szczytno, potem długiego łańcucha Jezior Charzykowskich. Poniżej Mylofu, uwolniona z więzów XIX – wiecznej zapory, rusza bystro przez najpiękniejsze knieje Borów Tucholskich. Za mostem w Nadolnej Karczmie rzeka wpływa na teren województwa kujawsko – pomorskiego (109 km do ujścia).
Miewa też Królowa Borowiackich Rzek trudny charakter. Zaraz za Gołąbkiem marszczy brew, szybciej wodzie każe płynąc. Brzegi zaś szczelnym kordonem lasów strzeżone, wysokie, coraz wyższe. Gdy zaś rzeka Rudzki Most mija, jeszcze większego pędu nabiera. W uroczysku Piekiełko w czeluści głębokiego wąwozu, pośród leżących w nurcie drzew i olbrzymich głazów, oddaje się prawdziwie diabolicznym harcom. Woda bulgocze, kręci i zwodzi. Toteż Piekiełko za najtrudniejszy odcinek Brdy uchodzi i często łódki mniej doświadczonych wodniaków przewraca.
Poniżej Piekiełka, gdy rzeka Piłę – Młyn omija, nurt zwalnia i niemal zamiera. Brzegi się za to oddalają, otwierając przestrzeń dla Zalewu Koronowskiego. Piłę – Młyn i Samociążek wyznaczające dwa przeciwne krańce zbiornika dzieli 36 km. Brda płynie dalej ochoczo ku Bydgoszczy – administracyjnej stolicy województwa – omijając urocze Koronowo. W miasteczku tylko starorzecze Brdy pozostało, przypominając czasy sprzed budowy zapór spiętrzających jej wody i utworzeniem Zalewu Koronowskiego.
Zanim wszakże niecierpliwa rzeka w Bydgoszczy się pojawi, by mogła się przejrzeć w jej zwierciadle gotycka katedra i spichrze wiekowe, i Poczta Główna, w jeziorach Tryszczyn i Janowo na chwilę przystaje, piękno ich brzegów zielonych kontemplując. Rzeka Bydgoszczy już nie opuści, oddając jeszcze na Torze Regatowym w Brdyujściu usługi sportowcom, uchodząc wreszcie do Wisły.
Źródło: Kujawsko-Pomorska Organizacja Turystyczna
Szlak poprowadzono w taki sposób, aby pokazać wędrującym wyjątkowe walory krajobrazowe i przyrodnicze rzeki Brdy. Jest to chyba najdłuższy pieszy szlak Pomorza, łączący ujście Brdy pod Bydgoszczą z Konarzynami. Szlak o długości 162 km prowadzi wzdłuż rzeki Brdy lub w jej najbliższym sąsiedztwie.
Kontynuuję opis Szlaku Brdy. Poprzedni fragment doprowadził mnie do Tucholi. Wjeżdżam na teren Tucholskiego Parku Krajobrazowego.
Most kolejowy nad Brdą niedaleko Tucholi.
Leśnictwo Plaskosz.
Częścią Tucholskiego Parku Krajobrazowego jest Rezerwat „Dolina Rzeki Brdy". Został utworzony w 1994 roku. Powierzchnia rezerwatu wynosi 1681,50 ha. Jest to rezerwat częściowy, o charakterze krajobrazowym, niezwykle urozmaicony pod względem rzeźby terenu. Jest też zróżnicowany pod względem siedliskowym oraz pod względem występujących na jego obszarze zbiorowisk roślinnych. Lasy w granicach rezerwatu tworzą gamę zbiorowisk leśnych, m.in. chojniaki sosnowe, subkontynentalne bory świeże, grądy zboczowe, grądy subkontynentalne, a także łęgi olszowe i wiązowe. Te ostatnie są jednymi z najbardziej naturalnych zbiorowisk leśnych rezerwatu.
Na obszarze rezerwatu znajdują się liczne pomniki przyrody oraz stanowiska roślin chronionych. Rezerwat jest również ostoją wielu rzadkich zwierząt takich jak: bobry, wydry, zimorodki, gągoły. Często zalatują bociany czarne, rybołowy i tracze nurogęsi. Wśród ryb króluje pstrąg tęczowy. Najważniejszym elementem ochrony rezerwatu jest sama rzeka, która rozcina głęboką doliną pola piasków sandrowych. Dzięki podmywaniu brzegów, akumulacji niesionego materiału, przewracaniu się drzew w koryto i zmianę wokół nich morfologii dna, zarastaniu koryta roślinnością wodną, a także zmian poziomu wody, kształtuje się od wieków jej linia nurtu. Meandry, starorzecza, łachy, odsypy, głazowiska, strome skarpy, urwiska, wywroty przegradzające koryto, wyspy, to elementy powszechnie występujące w krajobrazie Brdy, nadające jej niezwykłego uroku i naturalnego charakteru.
Zakole Brdy.
Mały Kanał Brdy.
Mały Kanał Brdy wraz z systemem rozprowadzania wody, rowami melioracyjnymi i urządzeniami hydrotechnicznymi, jest unikatowym w skali Europy Środkowej wytworem ludzkim. Systemy nawodnień Małego Kanału Brdy w wyniku postępu cywilizacyjnego straciły pierwotne znaczenie rolnicze i gospodarcze. Część dawnych dzielnic łąkowych została już zalesiona.
Miejsca związane z Małym Kanałem Brdy, położone między Bielską Strugą a Zielonką to łąki zwane Rezlonkami. Metody nawodnień stosowane na tych użytkach zielonych różniły się od typowych sposobów nawadniania i dostosowane były do lokalnych warunków przyrodniczych. Kompleks łąkowy Zielona Łąka w Zielonce jest użytkiem ekologicznym. Był nawadniany wodą z Małego Kanału Brdy. Mały Kanał Brdy posiada około 9 km długości, a jego szerokość wynosi 9m. Swój początek Mały Kanał bierze z jeziora Duk, gdzie kończy się Wielki Kanał, kończy się w Zielonce.
Nadleśnictwo Woziwoda.
Skręcam w ścieżkę przyrodniczo-leśną w Woziwodzie.
Brda widziana z punktu widokowego na ścieżce przyrodniczo-leśnej w Woziwodzie.
Czerska Struga w Lutomskim Nowym Młynie. Opuściłem już województwo Kujawsko- Pomorskie.
Lutomski Nowy Młyn.
Czerska Struga w Lutomskim Nowym Młynie.
Jadę wzdłuż Wielkiego Kanału Brdy.
Wielki Kanał Brdy.
Kościół p.w. NMP Królowej Różańca św. w Rytlu.
Wielki Kanał Brdy w Rytlu.
Nowy deptak nad kanałem w Rytlu.
Nad kanałem w Rytlu.
Most kolejowy koło Rytla.
Pięknie meandrująca Brda.
Zakład Hodowli Pstrąga w Zaporze - Mylof.
Elektrownia wodna w Mylofie.
Wielki Kanał Brdy w Mylofie.
Elektrownia wodna w Mylofie.
Staw w Dąbrówce.
Most drogowy w Męcikale.
Kościół w budowie w Męcikale.
Widok na Brdę w Męcikale.
Jezioro Dybrzk.
Jezioro Dybrzk.
Jezioro Łąckie.
Jezioro Łąckie.
Jezioro Łąckie.
W Swornegaciach.
Jezioro Karsińskie w Swornegaciach.
Jezioro Karsińskie w Swornegaciach.
Pole namiotowe nad jeziorem Długie.
Dąb Bartuś w Parku Narodowym Bory Tucholskie nad jeziorem Płęsno. Ma około 600 lat, wysokość 25m i obwód 6,7m. Część szlaku prowadzi przez dobrze oznakowany park narodowy.
Jezioro Płęsno w Parku Narodowym Bory Tucholskie.
Struga Siedmiu Jezior w Parku Narodowym Bory Tucholskie.
Struga Siedmiu Jezior w Parku Narodowym Bory Tucholskie.
Ośrodek wypoczynkowy w Małych Swornegaciach nad jeziorem Krasińskim.
Jezioro Krasińskie w Małych Swornegaciach.
Małe Swornegacie.
Jezioro Charzykowskie.
Rozlewisko Brdy. Muszę ominąć zniszczony drewniany most drogowy między leśnymi osadami Chociński Młyn i Babilon.
Brda koło nieczynnego mostu.
Brda koło nieczynnego mostu.
Brda na odcinku w Cicholewach.
Brda na odcinku w Cicholewach.
Most drogowy w Cicholewach.
Koło Konarzyn.
Brda koło Konarzyn.
Drewniany most na Brdzie koło Konarzyn.
Widok na dolinę Brdy.
Kapliczka w Konarzynach.
Kościół w Konarzynach. Blisko kościoła jest znak kończący szlak.
Podsumowania
[Strona Główna] [O mnie] [Porady] [Wycieczki] [Plany] [Wiadomości] [Linki] [Księga Gości] [ Kontakt ]
Maj 2008 © ks. Grzegorz Kortas